Đối trọng thang máy: khái niệm đặc tính và công dụng

Đối trọng thang máy không chỉ giúp cân bằng hệ thống, giảm bớt sức mạnh cần thiết để di chuyển cabin, mà còn góp phần tiết kiệm năng lượng và kéo dài tuổi thọ của thang máy. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về đối trọng thang máy trong bài viết sau bạn nhé!

Đối trọng là bộ phận quan trọng trong thang máy

Khái niệm đối trọng thang máy là gì?

Đối trọng thang máy là một hệ thống gồm khung và các khối trọng lượng được lắp đặt trong hố thang, di chuyển ngược chiều với cabin. Khối lượng của đối trọng được tính toán cân bằng với trọng lượng cabin rỗng và 50% tải trọng định mức. Nhờ sự cân bằng này, động cơ thang máy chỉ cần cung cấp năng lượng để di chuyển phần chênh lệch trọng lượng giữa cabin và hàng hóa khi có người sử dụng.

Cấu tạo chung của đối trọng thang máy

Đối trọng thang máy là bộ phận quan trọng giúp cân bằng trọng lượng với buồng thang, góp phần cho chuyển động êm ái và tiết kiệm năng lượng. Cấu tạo chung của đối trọng bao gồm:

Cấu tạo của đối trọng thang máy

• Khung đối trọng: Được làm từ kim loại chắc chắn, có nhiệm vụ chứa các khối đối trọng. Khung được thiết kế để đảm bảo an toàn cho các khối đối trọng trong quá trình di chuyển. Kích thước và hình dạng của khung phụ thuộc vào tải trọng của thang máy và số lượng khối đối trọng.
• Cục đối trọng: Là những khối vật nặng được làm từ bê tông hoặc kim loại, có hình dạng hộp chữ nhật. Trọng lượng của các khối đối trọng được điều chỉnh sao cho cân bằng với trọng lượng buồng thang và hành khách. Bề mặt của các khối đối trọng được phủ một lớp sơn hoặc vật liệu chống gỉ sét.
• Ray dẫn hướng: Được lắp đặt từ vị trí mặt hố pit cho tới đỉnh của hố thang. Ray dẫn hướng giúp định hướng cho chuyển động của khung đối trọng, đảm bảo an toàn và ổn định. Chất liệu của ray dẫn hướng thường là thép hoặc nhôm.
• Shoe đối trọng: Kết nối khung đối trọng với hệ thống ray dẫn hướng. Shoe đối trọng được làm từ vật liệu chịu mài mòn cao, giúp giảm thiểu tiếng ồn và rung động trong quá trình vận hành.

Đối trọng thang máy có nguyên lý hoạt động như thế nào?

Đóng vai trò quan trọng trong hệ thống cầu thang máy, đối trọng hoạt động theo nguyên lý tương tác lực nhằm cân bằng trọng lượng cabin, giúp thang di chuyển êm ái và tiết kiệm năng lượng.

Đối trọng trong thang máy hoạt động theo nguyên lý tương tác lực

Khi cabin di chuyển lên cao, đối trọng sẽ tự động di chuyển xuống thấp theo chiều ngược lại, và ngược lại. Sự di chuyển ngược chiều này giúp giảm thiểu đáng kể lực tác dụng lên động cơ, từ đó tiết kiệm năng lượng và giúp động cơ hoạt động nhẹ nhàng hơn. Nhờ vậy, thang máy có thể di chuyển êm ái, ít tiếng ồn và có tuổi thọ cao hơn.

Công thức tính đối trọng thang máy

Việc tính toán chính xác đối trọng là bước thiết yếu trong quá trình sản xuất và lắp đặt thang máy.

Công thức tính đối trọng thang máy thường được sử dụng như sau:

Trọng lượng đối trọng = Trọng lượng cabin không tải + 50% tải trọng định mức của cabin

Sử dụng đối trọng thang máy có lợi ích gì? 

Nhờ có đối trọng, cabin thang máy có thể di chuyển lên xuống một cách dễ dàng và êm ái hơn, tiết kiệm năng lượng và tối ưu hóa không gian.

Cabin thang máy nâng hạ dễ dàng

Đối trọng được thiết kế để cân bằng với trọng lượng cabin rỗng, giúp giảm tải cho động cơ, từ đó tiết kiệm điện năng và giảm thiểu tiếng ồn trong quá trình vận hành. Khi người hoặc hàng hóa di chuyển vào cabin, sự chênh lệch trọng lượng sẽ được bù đắp bởi đối trọng, giúp động cơ hoạt động nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.

An toàn trong di chuyển 

Nhờ có đối trọng mà cabin có thể nâng hạ dễ dàng

Việc sử dụng đối trọng góp phần nâng cao độ an toàn cho người sử dụng thang máy. Nhờ có sự cân bằng trọng lượng, cabin thang máy di chuyển ổn định, giảm thiểu nguy cơ rung lắc, giật cục, đảm bảo sự an toàn và thoải mái cho người dùng.

Khả năng chuyên chở hàng hóa tăng lên

Nhờ giảm tải cho động cơ, việc sử dụng đối trọng giúp thang máy có thể chở được tải trọng lớn hơn so với thiết kế ban đầu. Điều này mang lại lợi ích cho các tòa nhà cao tầng hoặc những nơi có nhu cầu vận chuyển hàng hóa thường xuyên.

Năng lượng được tối ưu

Như đã đề cập, đối trọng giúp giảm tải cho động cơ, từ đó tiết kiệm điện năng trong quá trình vận hành thang máy. Đây là một yếu tố quan trọng góp phần bảo vệ môi trường và giảm chi phí vận hành cho tòa nhà.

 Tiết kiệm không gian

Kích thước của đối trọng được tính toán để phù hợp với kích thước hố thang, giúp tối ưu hóa diện tích sử dụng và tiết kiệm không gian cho công trình.

Điều gì xảy ra khi đối trọng thang máy không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật?

Việc sử dụng đối trọng không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của người sử dụng thang máy.

Đối trọng không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ khiến cho thang máy bị rung lắc khi di chuyển

• Rung lắc, giật cục: Đối trọng lệch trọng lượng hoặc gặp trục trặc sẽ khiến thang máy rung lắc, giật cục trong quá trình di chuyển, gây khó chịu và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
• Mất cân bằng: Khi đối trọng không cân bằng với cabin, động cơ thang máy phải hoạt động quá tải, dẫn đến hao mòn nhanh chóng và nguy cơ hư hỏng cao hơn.
• Dừng đột ngột: Trường hợp xấu nhất, đối trọng không đảm bảo chất lượng có thể khiến thang máy dừng đột ngột giữa chừng, kẹt người bên trong, gây nguy hiểm.
• Các bộ phận thang máy nhanh bị hư hỏng: Đối trọng lệch trọng lượng hoặc chuyển động không ổn định làm hư hỏng các bộ phận như dây cáp, ròng rọc, động cơ,...
• Nguy cơ tai nạn: Hậu quả nghiêm trọng nhất của việc sử dụng đối trọng không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật là nguy cơ tai nạn thang máy. Khi các bộ phận trong hệ thống thang máy bị hư hỏng do đối trọng không đảm bảo chất lượng, thang máy có thể rơi tự do, kẹt người hoặc gặp các sự cố nguy hiểm khác.

Xem thêm: Nhà 3 tầng có nên lắp thang máy không? Thang máy Huy Hoàng

Kiểm tra chất lượng đối trọng khi lắp đặt thang máy

Việc kiểm tra chất lượng đối trọng khi lắp đặt thang máy là vô cùng cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng.

Cần kiểm tra chất lượng đối trọng định kỳ và có hướng xử lý kịp thời nếu có vấn đề

Quy trình kiểm tra chất lượng đối trọng:

• Kiểm tra ngoại quan:

• Bề mặt đối trọng phải phẳng mịn, không có các vết nứt, gỉ sét hay biến dạng.
• Các mối hàn phải chắc chắn, không có khe hở hay bong tróc.
• Các bulông, ốc vít phải được siết chặt đúng lực.
• Dây cáp phải nguyên vẹn, không có dấu hiệu mòn, đứt hay gỉ sét.

• Kiểm tra kích thước:

• Kích thước đối trọng phải phù hợp với kích thước hố thang và cabin.
• Khoảng cách giữa đối trọng và cabin phải đảm bảo an toàn theo quy định.

• Kiểm tra trọng lượng:

• Trọng lượng đối trọng phải cân bằng với trọng lượng cabin và tải trọng tối đa.
• Sai số trọng lượng đối trọng không được vượt quá mức cho phép.

• Kiểm tra vận hành:

• Đối trọng phải di chuyển lên xuống êm ái, không có tiếng ồn hay rung lắc.
• Hệ thống phanh an toàn phải hoạt động hiệu quả, đảm bảo hãm phanh kịp thời khi cần thiết.

Có thể nói, đối trọng thang máy đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nhờ có đối trọng, thang máy vận hành êm ái, tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí bảo trì và tăng tuổi thọ cho động cơ. Việc lắp đặt đối trọng phù hợp cho thang máy là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hệ thống. Liên hệ ngay cho Thang máy Huy Hoàng để được tư vấn chi tiết về bộ phận này!